Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, 6 Mayıs 1972’de tutuklu bulundukları Ulucanlar Cezaevi’nde idam edildiler. İdama tanıklık eden avukatları Halit Çelenk ve Mükerrem Erdoğan, not almalarına bile izin verilmediği, üzerlerinde kağıt, kalem bırakılmadığı için ezberledikleri son sözlerini kağıda döktüler. Darbeciler, idam infaz tutanağında “yasadışı” olduğu gerekçesiyle son sözlere yer vermediler. O sözler ancak avukatları aracılığıyla bugünlere gelebildi.
‘BİR GECEDE SAÇLARI AĞARDI’
Sitemiz editörü, Gazeteci Sultan Özer, Kızılırmak Yerel Dernekler Federasyonu sayfasında konuyu gündeme getirerek, idam gecesini ve Denizlerin bugüne yansıyan mücadelesini konuştu:
O günlere tanıklık eden, o sözleri daktilo ile kağıda aktaran ise Serpil Çelenk Güvenç idi. Güvenç o geceyi, gözleri dolarak, duygulanarak anlattı: “5 Mayıs gecesi, kapı çalındı, Sıkıyönetim Komutanlığı’ndan izin alınmıştı, Denizlerin de ‘idamımızda bulunsunlar’ dediği için babamı aldılar. Sabaha kadar bekledik, Sabaha karşı kapı çalındı, babam ve Mükerrem geldi. Babamın gözlerinin altı simsiyah, yemyeşil. Saçları ağarmış. Hala hatırladığım, Mükerrem kocaman adımlarla salonu geçti, balkona çıktı kapıyı kapattı. Ağlıyor, ama nasıl ağlıyor.
Babam, onun zamanı değil, gel dedi. Daktiloya kağıt takmamı istedi, önceden kararlaştırdıkları gibi ezberledikleri sözleri yazdırdılar.
İş bitti, babam yatak odasına gitti, kapıyı kapattı, Mükerrem de tekrar balkona gitti, ağlıyorlar…”
YANYANA BİLE GÖMÜLMELERİNE İZİN VERİLMEDİ
Denizlerin idamının ardından cenazeler Karşıyaka Mezarlığı’nda, üçer mezar ara ile defnedildi. Oysa Deniz Gezmiş’in, İstanbul’da katledilen Taylan Özgür’ün yanında toprağa verilmeleri vasiyeti vardı. O tutulmadığı gibi, babaların tüm ısrarına rağmen üç gencin yanyana bile definlerine izin verilmedi.
Serpil Çelenk Güvenç, “Ne kadar çok kaybımız olmuş, ne kadar çok insanımız ölmüş” dediği o döneme dikkat çekerek, “egemen sınıfların sömürü düzenini daha fazla sürdürmek, insanların yoksulluğu üzerinden zenginliklerini daha da artırmak için insanları öldürdüklerine” dikkat çekti.
‘ÜLKENİN GELECEĞİNİ İDAM ETTİLER’
Çelenk’in “Kendilerine çektirdikleri yetmedi, ana babalarına, kardeşlerine de çektirdiler” sözlerini, siyasetçi, sanatçı Berhan Şimşek, “Sadece anne babalarına da değil, geleceğine çektirdiler, bu ülkenin geleceğini idam etti, katlettiler” diye devam ettirdi.
Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının Yanke Go Home diyerek Dolmabahçe’de denize döktükleri Amerikan askerleri için o dönem iktidarları tarafından genelevlerin duvarlarının bile beyaza boyatılıp, Amerikan askerlerine hazır edildiğini anlattı.
TBMM Başkanlığı yapan İsmail Kahraman’ın da Amerikan askerlerini destekleyenler arasında yer aldığına dikkat çeken Şimşek, darbeyi ve Denizlerin idamını “Amerika 6. Filo’nun intikamını aldı” diye yorumladı.
Şimşek hem Amerika’nın hem de yerli işbirlikçilerin intikam aldığını söyledi.
‘BU TOPRAKLARDA KAN DAVASI GÜDÜLDÜ’
Bu topraklarla 50 bine yakın Alevi’nin Yavuz Sultan Selim -Şah İsmail savaşı sonrası katledildiğini, kan davasının bununla bitmediğini, Adnan Menderes ve arkadaşlarının idamının ardından Deniz’lerin idamının “üçe karşı üç” diye onaylandığını söyledi. Bütün bu gelişmelerin, müdahalelerin Türkiye’nin 60’lı yıllardan sonra nasıl yönetileceğinin de göstergesi olduğunu dile getirdi.
Ahmet Telli
Foto::Mehmet Özer
‘TÜRKİYE 68 HAREKETİ GENÇLİK HAREKETİ YARATTI’
Devrimci 78’liler Federasyonu Başkanı, Şair, Yazar Ahmet Telli de Türkiye’de ve Avrupa’da 68 hareketine dikkat çekerek, Türkiye’deki 68 hareketinin sönümlenmediğini, devam eden bir gençlik hareketi yarattığını anlattı. Telli, Kızıldere’de katledilen Mahir Çayan ve arkadaşlarının Deniz Gezmişleri idamdan kurtarabilmek için yola çıkmalarına atıfla, Türkiye 68 gençliğinin, birbiri için ölümü göze alabilme kültürü yarattığını da dile getirdi.
Ahmet Telli’nin Denizler için şiirler okuduğu yayında duygusal anlar da yaşandı, bu anlar izleyiciler tarafından mesajlarla da dile getirildi.
